गाउ घरको सम्झना

कसलाइ मन लाग्दो होला जन्म ठाउ छोडन
वाध्यतामा परेपछि पर्दो रैछ पाइला मोड्न

कोप्या, भीरखेत, चौँडिला, वाझो भाको धेरै भयो
डुम्रिवोटे र तिलिङगेले पानी नपाइ वर्खा गयो

पारीपटि र मासवारीमा गन्दे फुलेर ढाक्या छरे
टिप्ने मान्छे कोही छैनन कोदो वोटमै पाक्या छरे

घरमा पनि आमा सधै मेरै वाटो हेर्ने
उनको पनि धोको थियो नयाँ चोली फेर्ने 

गाइवाख्रा नि नास्रिसके हवाँ म्या गर्छन अरे
मेरो गोठालो कता गयो भन्दै आँखा तर्छन अरे

धेरै आसु वगिसक्यो गाउ घरको सम्झनामा
अव त गाउ फर्कि आउ भनिराछिन आमा

कति वस्नु गाउ घर सम्झी जान्छु वरु उतै
खनी खोस्री पाखोवारी सुन फलाउछु जताततै

हामीले नगरे कसले गर्ने ?

गत विहीवार धादिङवेशी पुछारवजार चोकमा एक नौलो दृष्य देखियो । सेतो गन्जी र सेतो हाफ पाइन्ट लगाएका, मास्क, टोपी, पन्जा, कालो चश्मा अनि जुत्ता लगाएका एक अधवैशे व्यक्ति पुछारवजार चोकका घर आगन र सडक वढारिरहेका थिए । उनको लवाइ हेर्दा लाग्थ्यो उनी वर्डफ्लु नियन्त्रण अभियान का सदस्य हुन तर हातमा कुचो वोकेर उनी पुछारवजार चोकको घरअगाडी वढारिरहेका थिए । आफ्नो गन्तव्यमा हिडिरहेका व्यक्तीहरु पनि एकछिन टक्क उभिएर उनको गतिविधि नियालीरहेका थिए । उनको गतिविधि हेर्दा जो कोही पनि उनलाइ मानसिक सन्तुलन गुमाएका व्यक्ति हुन भनेर सहजै अनुमान लगाउन सक्थे किनभने उनी एकसुरले सडकमा भएका फोहोरमैला र घर आगनका पेटी वढारिरहेका थिए । मैले पनि उनको गतिविधि एकछिन सडकमै उभिएर हेरीरहे । उनको लुगा लगाएको तरिका, वढार्ने शैली हेर्दा पक्केै पनि उनी पागल होइनन भन्ने लाग्यो र उनीनजिकै गएर कुरा गर्न खोजे तर पनि अप्ठ्यारो लाग्यो र साथी शंकर श्रेष्ठलाइ वोलाएर उनीसंग कुरा गर्न थाले । उनी रहेछन किर्तिपुर १ ठामवहाल काठमाण्डौका होेटल व्यवसायी राजमान महर्जन । 

काठमाण्डौको किर्तिपुरमा रहेको नेवाः लहना रेष्टुरेण्टका म्यानेजिङ डिरेक्टर राजमानले यसरी नै घुमेर देशभरका मुख्य शहरका चोकचोकमा पुगेर वढारिसकेका रहेछन । उनीहरु टोलवासी मिलेर किर्तिपुर १...............

कतै पानीपानी, कतै तीनघण्टा लगाएर लिन जानी !

देशभर लोडसेडिङले जनतालाइ पिरोलीरहेको अवस्थामा धादिङको महादेवस्थानमा संचालन गरिएको लघु जलविद्युत परियोजनाले भने दोहोरो खुसी ल्याइदिएको छ । लघु जलविद्युत परियोजनावाट विद्युत सेवा त उपभोग गर्न पाएका छन नै त्यसावाट सिंचाइको सुविधा पनि प्राप्त भएपछि कष्टकर जीवनयापन गर्दै आएका महादेवस्थान गाविस वडा नं १ को कलाङ्गाका बासिन्दाहरुको दैनिक जीवनशैलीमा परिवर्तन ल्याइदिएको छ ।

गाउँमा लघु जलविद्युतमार्फत विजुली बत्ती र सिँचाइको सुविधा पुगेपछि महादेवस्थान गाविस वडा नं १ को कलाङ्गाका बासिन्दाहरुको जीवनस्तरमा सुधार भएको छ । न्यु इनर्जी ग्रुपको प्राविधिक र ग्रामिण जिविकोपार्जनका लागि उर्जा तथा वातावरण कार्यक्रमको आर्थिक सहयोगमा यो सुविधा पुगेपछि कलाङ्गाबासीको जीवनस्तर उकासिँएको हो । गाउँमा सिञ्चाइ सुविधा पुगेपछि पहिले कोदो मकै मात्र लगाउने किसानहरुले तरकारी खेती गर्न थालेका छन् । तरकारी खेती सुरु गरेपछि दैनिक गुजारा चलाउन समेत उनीहरुलाई सजिलो भएको छ ।

सिंचाइ सुविधा प्राप्त हुनु अगाडि मकै र कोदो गरी दुइ बाली लाग्ने यहाँको जमिनमा अहिले जताततै तरकारी खेती गरिएको छ । सिञ्चाइ सुविधा नहुँदा ६ महिना भन्दा खान नपुग्ने जमिनमा सिञ्चाइ सुविधा पुगेपछि तरकारी खेतीमार्फत  राम्रो आम्दानी गरेको उनीहरुको भनाई छ ।

करिब १२ लाख रुपैँयाको लगानीमा गत जेष्ठ देखी सुरु भएको थोपा सिञ्चाइ र लघुजलविद्युत परियोजनाले यहाँका बासिन्दाहरुको जीवनस्तर उकास्न सहयोग पु¥याएको छ । 

२३ घरधुरी रहेको यस गाउँका १ सय ५९ जनाले प्रत्यक्ष रुपमा यस परियोजनाबाट लाभ लिइरहेका छन । गाउँ भन्दा तल रहेको पानीको मुहानबाट १ सय २० मिटर माथि पानी तानेर यहाँको १ सय ४ रोपनी जमिनलाई सिञ्चित गरिएको छ । चेपाङ्गहरुको बाहुल्यता रहेको यस गाउ“मा परियोजना सञ्चाल....................